Ostrów Lednicki

Najważniejsze wydarzenia dotyczące Ostrowa Lednickiego

Okres przednaukowy — zapis Jana Długosza:

„Lednica, znaczne jezioro w Wielkopolsce, położone koło miasteczka Pobiedzisk, niemałą mające na sobie wyspę, na której, jak starzy wspominają raczej, a niżeli przekazują pismem, była ongiś ufundowana gnieźnieńska katedra metropolitalna (co też ruiny i szczątki murów potwierdzają), z biegiem zaś czasu dla trudności dostępu przeniesiona do Gniezna”.

1837

Adam Drzewiecki, właściciel wsi Latalice, sprzedaje Ostrów Lednicki bogatemu pruskiemu osadnikowi Karlowi Johannesowi.

Studia Lednickie t. 8

1843

Szersze zainteresowanie ruinami lednickimi budzi krótki opis wyspy, jaki ukazał się w wydanej przez hrabiego Edwarda Raczyńskiego książce Wspomnienia Wielkopolski.

Karl Johannes traktuje ruiny jako źródło materiału budowlanego, z którego wznosi zabudowania folwarczne w pobliskich Dziekanowicach. Hrabia Raczyński alarmuje o tym fakcie opinię publiczną.

1845

Za sprawą landrata gnieźnieńskiego von Graevenitza rozpoczynają się na Ostrowie Lednickim badania prowadzone przez powiatowego inspektora budowlanego Gadowa. W związku z nieudolnymi poczynaniami Gadowa następuje dalsza degradacja ruin na wyspie.

1856

Ostrów Lednicki w drodze licytacji zostaje zakupiony przez hrabiego Albina Węsierskiego, właściciela pobliskiego Zakrzewa. Dzięki staraniom hrabiego na wyspę przybywają badacze reprezentujący Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk i Krakowską Akademię Umiejętności. Trwają prace badawcze, ukazują się liczne artykuły prasowe dotyczące Ostrowa Lednickiego.

1876

Publikacja monografii Mariana Sokołowskiego Ruiny na Ostrowie Jeziora Lednicy.

1930

Wpisanie Ostrowa Lednickiego do rejestru zabytków.

1932-1935

Zakrojone na szeroką skalę badania archeologiczno-antropologiczne wnętrza grodu lednickiego prowadzone przez Zygmunta Zakrzewskiego, Adama Wrzoska i Michała Ćwirko-Godyckiego, doprowadziły do odkrycia wielkiego cmentarzyska.

1944

Niemiecki archeolog Gustav Mazanetz natrafił w pobliżu zapadliska po bramie wjazdowej do grodu na ślady po murach i murowane grobowce.

1948-1960 (z przerwami)

Pierwsze szerokie prace wykopaliskowe Witolda Kieszkowskiego, a następnie Kazimierza Żurowskiego obejmują wiele węzłowych punktów stanowiska o skomplikowanym układzie stratygraficznym i przestrzennym: okolice palatium, południową część umocnień, majdan grodu oraz podgrodzie. Poznański Klub Płetwonurków PTTK prowadzi pierwsze badania podwodne — odkryto pale obydwu mostów, wydobyto hełm z nosalem oraz znacznych rozmiarów łódź dłubankę.

1959

Publikacja monografii Witolda Dalbora Dwór książęcy z X w. na Ostrowie Lednickim.

1960

Ster badań na podgrodziu przejmuje Gabriela Mikołajczyk.

1961-1965

Badania Jerzego Łomnickiego i Andrzeja Nowaka. Rozpoznanie architektury kamiennej, grodu, wału, podgrodzia i brzegu. Odsłonięcie kolejnych poziomów posadzek w kaplicy pałacowej, grobów w krypcie i śladów drewnianej podłogi w auli oraz rozpoznanie fundamentu. Odkrycie pozostałości budynków korytarzowych przy pałacu, reliktów kościoła grodowego, zachodniego przyczółka mostowego oraz m.in. zdobionego okucia księgi liturgicznej i stauroteki. Łucja Nowak podejmuje rozległe studia nad lednicką ceramiką.

1969

Powstanie Muzeum Początków Państwa Polskiego na Lednicy przemianowanego z czasem na Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.

1969-1974

Liderem badań lednickich zostaje Mateusz Łastowiecki — wieloletnie prace w obrębie grodu, umocnień i podgrodzia owocują m.in. publikacją o stratygrafii całości założenia.

1978

Wykonanie 18 sondaży przy pałacu i budowa zadaszenia chroniącego relikty.

1982

Powstaje Interdyscyplinarny Zespół do Badań Ostrowa Lednickiego i jego Osadniczego Zaplecza — w skład wchodzą naukowcy z różnych uniwersytetów i Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem prof. dr hab. Zofii Kurnatowskiej. Rozpoczęcie współpracy z Zakładem Archeologii Podwodnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, która trwa do dziś (podwodne badania na linii mostów i przy brzegu — odkrycie m.in. dużej liczby militariów i kilku łodzi dłubanek).

1983

Rozpoczęcie kolejnych badań nad fortyfikacjami Ostrowa Lednickiego i zabudową wnętrza grodu.

1987-1989

Badania we współpracy z Instytutem Historii Sztuki UJ pod kierunkiem prof. dr hab. Klementyny Żurowskiej — m.in. odkrycie basenów chrzcielnych w kaplicy pałacowej. Ukazuje się pierwszy tom czasopisma „Studia Lednickie”, które publikowane jest do dziś, od roku 2012 jako rocznik.

2002-2011 (z przerwami)

Prace archeologiczne na podgrodziu. Odsłonięto m.in. pozostałości licznych budynków drewnianych oraz umocnienia brzegu zachodniego.

2009, 2010, 2016

Badania wykopaliskowe i prace konserwatorskie murów i fundamentów budowli pałacowo-sakralnej na Ostrowie Lednickim. Pobranie serii prób zapraw przeznaczonych m.in. do badań specjalistycznych oraz prób węgla celem uzyskania dat metoda 14C AMS.

2017

Odkrycie reliktów kolejnego mostu, prowadzącego z miejscowości Rybitwy na wyspę Ledniczkę.

2018

Rozpoczęcie „Projektu Lednica” — badania powierzchniowe w południowej części jeziora Lednica z użyciem wykrywaczy metali.

Produkcje filmowe

Na szlakach historii - Kłodzko, gród obronny