***

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy w latach 2015-2016 dzięki dotacji z Programu Operacyjnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Dziedzictwo Kulturowe priorytet Ochrona Zabytków Archeologicznych. realizował projekt Nummus bonum fragile est. Groby z monetami wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Dziekanowicach, zakończony drukiem 2-tomowej publikacji naukowej (redakcja Jacek Wrzesiński). Projekt dotyczył opracowania naukowego grobów z tzw. „obolem zmarłych” i monet z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska szkieletowego w Dziekanowicach, stanowisko 22, datowanego na X-XIII wiek. Publikacja zawiera wyniki szerokich badań numizmatycznych, archeologicznych, antropologicznych i badań metaloznawczych. Kierownikiem projektu, opracowującym materiał antropologiczny z cmentarzyska była Anna Wrzesińska (antropolog). Opracowanie archeologiczne materiałów z grobów wykonał Jacek Wrzesiński (archeolog), opracowanie numizmatyczne depozytów monetarnych wykonał prof. dr hab. Stanisław Suchodolski (IAiE PAN Warszawa), badania metaloznawcze przeprowadził dr Zdzisław Hensel (Laboratorium Bio- i Archeometrii IAiE PAN Warszawa).

W opracowaniu prof. Stanisława Suchodolskiego czytamy: Obol zmarłych” to umowne określenie zwyczaju wkładania zmarłym do grobu monet na ich drogę pośmiertną. Dobrym przykładem stosowania tego zwyczaju jest cmentarzysko w Dziekanowicach nad Jeziorem Lednickim pod Gnieznem. Wśród 1665 przebadanych grobów w 128 odkryto monety lub inne przedmioty pełniące funkcje pieniężne (krążki monetopodobne i fragmenty ozdób). Monet całych było tylko 29, a fragmentów (nawet bardzo małych) – 87. Najstarsze to wtórnie użyte monety rzymskie z II w. (4+2) i orientalne z IX-X w. (0+8). Większość monet pochodzi z XI w., nieliczne najmłodsze – z końca XIII w. Monet polskich jest 14 (10+4), a wśród nich mały ułamek rzadkiego denara Bolesława Chrobrego z imieniem św. Wacława.

Anna Wrzesińska