Na Ostrowie Lednickim mieścił się niegdyś jeden z najważniejszych grodów państwa Piastów. Na terenie dzisiejszego grodziska znajdują się m.in. pozostałości potężnych wałów obronnych i pałacu książęcego z kaplicą. Odkryto w niej baseny chrzcielne, które wskazują na Ostrów jako prawdopodobne miejscu chrztu Mieszka I. Dopełnieniem ruin na wyspie była do 2017 roku kilkakrotnie nagradzana wystawa „Ostrów Lednicki. Pod niebem średniowiecza”.
Na wyspie znajdują się jedne z najważniejszych pozostałości polskiej architektury wczesnośredniowiecznej. Są to relikty kamiennego pałacu, w którym Bolesław Chrobry podejmował cesarza Ottona III, wraz z przylegającą kaplicą na planie krzyża greckiego. To właśnie w jej ruinach dokonano sensacyjnego odkrycia basenów chrzcielnych, które przemawiają za Ostrowem Lednickim jako miejscem chrztu Mieszka I w 966 roku. Widoczne są także wyjątkowe w Europie Środkowej pozostałości drewnianych mostów, z których jeden miał niemalże pół kilometra długości. Na wyspie znajdują się również fundamenty kościoła grodowego z grobowcami, w których, jak się przypuszcza, spoczywał między innymi nieznany z imienia syn Bolesława Chrobrego.
Zniszczony po najazdach w latach 30. XI wieku gród nie odzyskał dawnego znaczenia. Około połowy tego stulecia stał się siedzibą kasztelana i zaczął funkcjonować tam cmentarz użytkowany do początków XIV wieku. Archeolodzy odkryli na jego terenie blisko dwa i pół tysiąca pochówków.
Wyspa Władców położona jest pośród malowniczych terenów Lednickiego Parku Krajobrazowego, dlatego wizyta na Ostrowie Lednickim to również doskonała okazja do obcowania z wielkopolską przyrodą. Istnieje możliwość zamawiania lekcji muzealnych lub spacerów tematycznych z edukatorem. Co roku na miejscu odbywają się imprezy plenerowe m.in. Noc Kupały i Dzień Dziecka, które łączą rozrywkę z edukacją. Ostrów Lednicki jest udostępniany zwiedzającym od połowy kwietnia do połowy października. W pobliżu znajduje się stylowa regionalna karczma, a wokół jeziora są rozlokowane liczne gospodarstwa agroturystyczne.
Zbiory
Zbiory Ostrowa Lednickiego podzielić można na dwie zasadnicze kategorie: unikatową architekturę kamienną na wyspie oraz liczne znaleziska eksponowane na wystawach. Wśród nich warto zwrócić uwagę na wyjątkowy w skali światowej relikwiarz bizantyjski z X wieku na fragmenty Krzyża Świętego i wiele innych średniowiecznych przedmiotów liturgicznych oraz jeden z największych w Europie zbiorów militariów: mieczy, toporów, grotów włóczni, hełmu i innych (ze względu na przebudowę gmachu Muzeum większość zbioru będzie prezentowana na różnych wystawach w Polsce i w Europie).
Spośród przedmiotów liturgicznych na szczególne wyróżnienie zasługuje relikwiarz-stauroteka. Jest to najstarszy ze znajdujących się w Polsce relikwiarzy przeznaczonych do przechowywania cząstki Krzyża Pańskiego. Pochodzi on z bizantyjskiego warsztatu dworskiego i wykonany jest z pozłacanego srebra, dodatkowo zdobiony czarnym bursztynem. Wart uwagi jest wykonany z kości słoniowej, jedyny tego rodzaju w Polsce, grzebień należący do wysokiej rangi dostojnika kościelnego.
Militaria wydobyte z toni jeziora Lednica stanowią jeden z największych zbiorów broni wczesnośredniowiecznej w Europie. Wśród ponad trzystu sztuk oręża, można wyróżnić egzemplarze o cechach wskazujących na skandynawskie pochodzenie. Co ważne, znaleziona w jeziorze broń należała do wojowników najwyższej klasy: hełm, kolczuga, miecze, groty włóczni i topory, a także bogato zdobione oporządzenie jeździeckie stanowiły kosztowny ekwipunek woja.
