logo
Facebook - Strona Muzeum Instagram - Strona Muzeum
PL EN UK
Ostrów Lednicki Wielkopolski Park Etnograficzny Giecz Grzybowo

Zaplanuj zwiedzanie

Godziny otwarcia i ceny biletów Baza gastronomiczna i noclegowa Kalendarium 2022 Deklaracja dostępności

Oddziały

Ostrów Lednicki Wielkopolski Park Etnograficzny Giecz Grzybowo

Misja

Historia

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Ostrów Lednicki Wielkopolski Park Etnograficzny Rezerwat Archeologiczny Gród Wczesnopiastowski Gieczu Rezerwat Archeologiczny Gród w Grzybowie Ostrów Radzimski

Zbiory

Ostrów Lednicki Wielkopolski Park Etnograficzny Rezerwat Archeologiczny Gród Wczesnopiastowski w Gieczu Rezerwat Archeologiczny Gród w Grzybowie Ostrów Radzimski Muzeum na światowych wystawach

Badania

Badania interdyscyplinarne Badania archeologiczne Badania podwodne Badania przyrodnicze Badania etnograficzne

Zespół

Rada Muzeum

Nagrody

Otrzymane - Sybilla i Izabella Przyznawana - Nagroda Lednickiego Orła Piastowskiego

Bractwo Dzwonników Dzwonu Mieszko i Dobrawa

Przetargi Newsy Blog FAQ
Oferta Ostrów Lednicki Wielkopolski Park Etnograficzny Giecz Grzybowo Ostrów Radzimski Nauczyciele Osoby z niepełnosprawnością Widzowie indywidualni (dzieci-młodzież-dorośli) Zajęcia poza muzeum – „Poza białym sześcianem”

Ostrów Lednicki

Wystawy stałe Wystawy czasowe Wystawy objazdowe Archiwum Wypożyczenie wystaw planszowych

Wielkopolski Park Etnograficzny

Wystawy stałe Wystawy czasowe Archiwum

Rezerwat Archeologiczny Gród Wczesnopiastowski w Gieczu

Wystawy stałe Wystawy czasowe Archiwum

Rezerwat Archeologiczny Gród w Grzybowie

Wystawy stałe Wystawy czasowe Archiwum

Ostrów Radzimski

Wystawy stałe Wystawy czasowe Archiwum

Punkt Etnograficzny w Rogierówku

Wydawnictwa
Kontakt
☰

Czytanie z kości

Od 2004 do 2010 roku w XVIII-wiecznym spichlerzu z Majkowa, na terenie Małego Skansenu Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, udostępniana była wystawa będąca przykładem współpracy archeologa i antropologa. W oparciu o ludzki materiał szkieletowy pozyskany z grobów na dwóch różnych cmentarzyskach, przybliżono metodykę prac terenowych i przedstawiono możliwości analiz specjalistycznych, które poszerzają naszą wiedzę o zmarłych, ich wyglądzie, budowie ciała, diecie, przebytych lub trapiących ich chorobach, jak i ostatecznie o przyczynach ich śmierci.

 

 

 

 

Wnętrze spichlerza zostało podzielone na dwie części, dzięki czemu uzyskano niejako dwie sale ekspozycyjne. Na ścianie wejściowej w obu salach znajdują się teksty wprowadzające, opisujące wyniki badań archeologicznych prowadzonych na danym cmentarzysku. Zawierają one szczegółowy opis grobu: jego kształt i wypełnisko, elementy konstrukcyjne jamy, opis i analizę darów grobowych, ułożenie zmarłego w jamie, orientację szkieletu i analizę stratygraficzną grobu i cmentarzyska. Informacje te zostały wzbogacone o wykonaną przez archeologa w terenie, w trakcie prac wykopaliskowych, dokumentację rysunkową grobów i zabytków wydzielonych, oraz dokumentację fotograficzną cmentarzyska, pochówku, w tym zbliżeń wyjątkowo interesujących partii szkieletu.

W każdej z sal, w gablotach, został rozłożony całkowity, pojedynczy kościec osobnika: od czaszki, przez partie tułowia, kończyn górnych i dolnych aż do paliczków stóp. Nad gablotami, zamieszczono zdjęcia kości, z zaznaczeniem zmian chorobowych, degeneracyjnych lub zwyrodnieniowych uzupełnionych o ich dokładny opis. Wyniki szczegółowych badań antropologicznych, pozwalają współcześnie ocenić kondycję osobnika pochowanego na badanym cmentarzysku. Dokładna analiza paleopatologiczna szkieletu mówi nam o stanie zdrowia zmarłego. Zaprezentowano również wyniki badań radiologicznych z zaznaczonymi czytelnie zmianami chorobowymi. Na wystawie przedstawiono również wyniki i zdjęcia z badań tomokomputerowych. Obok materiałów zdjęciowych są także opisy morfologiczne kości, dokładne analizy i oceny zmian kostnych, ze wskazaniem na stany zapalne, urazy bądź przebyte za życia choroby. Zaprezentowano wyniki badań histologicznych jak i nowatorskie dla materiałów wykopaliskowych (tzw. historycznych) wyniki badań DNA.

Na wystawę wybrano szkielety dwóch dorosłych kobiet, zmarłych w zbliżonym do siebie wieku — Adultus (25–35 lat), których badania pozwoliły uzyskać pełne wyniki zarówno pod względem archeologicznym jak i antropologicznym.

Jeden należy do tzw. lednickiej gigantki — kobiety o wzroście 215,5 cm. Pochówek odkryty w 1977 roku, na cmentarzysku szkieletowym Ostrowa Lednickiego. Grób datowany jest na przełom wieku XII/XIII, bądź na wiek XIII. W grobie odsłonięto duży-olbrzymi szkielet dorosłego osobnika (in situ 208,5 cm) dobrze zachowany, niestarannie ułożony w grobie. Wiek zmarłej określono na 25–30 lat. Badania radiologiczne i tomograficzne wykazały zmiany w obrębie kości podstawy czaszki, m.in. sklerotyzację lewej kości skroniowej spowodowaną przez łagodny nowotwór — kostniak. Rozległe zmiany degeneracyjne, skolioza, ślady po złamaniach i spowodowane przeciążeniem, a także skostnienia więzadeł i przyczepów mięśniowych, są następstwem głównej choroby — gigantyzmu.

Drugi kobiecy szkielet został znaleziony w 2001 roku na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Dziekanowicach, stanowisko 22, zlokalizowanym na lądzie, naprzeciw przeprawy na Ostrów Lednicki i użytkowanym od połowy XI wieku po wiek XIII. W regularnym grobie i w czytelnej jamie grobowej odsłonięto złożony na grzbiecie, w pozycji wyprostowanej, szkielet dorosłej kobiety, u której na poziomie 10–12 żebra strony lewej znaleziono zwapniałą torbiel bąblowca. Był to twór o twardej konsystencji, częściowo uszkodzony, wypełniony ziemią.

Wiek zmarłej określono na 25–35 lat. Odkryty grób datowany jest na przełom XI/XII wieku. Dzięki szczegółowym badaniom, przeprowadzonym na kościach szkieletu zmarłej kobiety, stwierdzono iż główną przyczyną złego stanu zdrowia kobiety była choroba pasożytnicza wywołana pasożytem z rodziny tasiemcowatych. Bąblowica jest chorobą odzwierzęcą. Była i jest powszechna wszędzie, tam gdzie człowiek i zwierzęta domowe (psy, owce, bydło) żyły i żyją w bliskim kontakcie, w niehigienicznych warunkach.

 

  • Wystawa była czynna do 31 października 2010 r.
  • Miejsce — Spichlerz z Majkowa.
  • Koncepcja, scenariusz i aranżacja wystawy: Anna i Jacek Wrzesińscy.
  • Konsultacja paleopatologiczna: Judyta J. Gładykowska-Rzeczycka.
  • Zdjęcia materiału kostnego wykonali: Piotr Namiota, Mariola Jóźwikowska, Jacek Wrzesiński.
  • Rekonstrukcja głowy „Gigantki”: Zofia Łubocka.
  • Fotograficzna rekonstrukcja głowy „Gigantki”: Mariusz Kuraszkiewicz.
  • Folder „Czytanie z kości” — Anna Wrzesińska, Jacek Wrzesiński.

 

Anna i Jacek Wrzesińscy

  • Polityka Prywatności
  • Rodo
  • Kodeks Etyki
  • Umowy o współpracy
  • Patroni/Partnerzy
  • Deklaracja dostępności
  • Przetargi
  • Dla mediów
Nagroda Orła
Nagroda Orła
Projekt
Projekt
Modernizacja Muzeum
Modernizacja Muzeum
Szlak Św. Jakuba
Szlak Św. Jakuba
Projekt
Projekt
Film Wyspa władców
Film Wyspa władców
Do pobrania
Do pobrania
Studia Lednickie
Studia Lednickie
DOTACJE
DOTACJE
Albin Węsierski
Albin Węsierski
Urzad
Pomnik historii
Prog Reg
WFOŚ
BIP
Copyright © Lednica 2022