Na największym z wyniesień, w południowo-zachodniej części grodu, za czasów Mieszka I wzniesiono kamienną budowlę - palatium, które było później /(z czasem) kilkakrotnie przebudowywane. Usytuowano je na osi wschód–zachód, a składało się ono z pałacu i przylegającej do niego od wschodu kaplicy. Całość założenia wzniesiona została w stylu przedromańskim z płaskich obrobionych kamieni spajanych zaprawą gipsową. Ustalono dwie zasadnicze fazy chronologiczno-funkcjonalne tego obiektu. W pierwszym okresie, datowanym od 2. połowy X w., pełnił on funkcję pałacu książęcego z kaplicą dworską – służącą również jako baptysterium, o czym świadczą dwa baseny chrzcielne.
U schyłku X w. kompleks monarszy został nieznacznie przebudowany. Palatium uległo zniszczeniu w latach 30. XI w. W fazie 2. przebudowano kaplicę. Na styku z pałacem dobudowano do niej wieżę na rzucie prostokąta w stylu romańskim z emporą na piętrze Mogły na nią prowadzić zachowane do dziś schody na granicy pałacu i kaplicy. Dolną kondygnację wieży stanowiła tzw. krypta (w jej wnętrzu odkryto pochówki). Budowla ta miała przypuszczalnie związek z założonym wówczas cmentarzem.
Kaplica pałacowa ma formę krzyża greckiego (równoramiennego). W ramionach krzyża (północnym i południowym) odkryto pozostałości dwóch gipsowych basenów chrzcielnych. Pozwala to sądzić, że właśnie tu, w roku 966, mógł przyjąć chrzest Mieszko I, a wraz z nim symbolicznie całe państwo. Dodatkowym argumentem przemawiającym za baptyzmalnym charakterem kaplicy jest usytuowana w jej południowo-zachodniej części studnia, z której czerpano wodę potrzebną w trakcie liturgii chrzcielnej.
Zachęcamy do zapoznania się z publikacją J. Góreckiego Gród na Ostrowie Lednickim na tle wybranych ośrodków grodowych pierwszej monarchii piastowskiej
Rezydencjonalno-stołeczny ośrodek Pierwszych Piastów; red. Z. Kurnatowska. A. M. Wyrwa Ostrów Lednicki.
Ostrów Lednicki - Palatium Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Chronologia i kontekst; red. D. Banaszak, A. Kowalczyk, A. Tabaka, A.M. Wyrwa
Biblioteka Studiów Lednickich, seria B1, t. 9; red. D. Banaszak, A. Kowalczyk, A. Tabaka, A.M. Wyrwa
Zachęcamy również do obejrzenia prezentacji 3D dotyczącej palatium.