W ramach studiów nad uzbrojeniem średniowiecznym znajdującym się w zbiorach Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, w latach 2017-2018 zrealizowano projekt „Broń drzewcowa i uzbrojenie ochronne z Ostrowa Lednickiego i Giecza”. Przedsięwzięcie zostało dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu Ochrona zabytków archeologicznych zarządzanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

 W trakcie trwania projektu przeprowadzono szerokie spektrum badań tradycyjnych i nowoczesnych, wykonano dokumentację oraz niezbędne zabiegi konserwatorskie militariów.

Badaniom poddano broń drzewcową oraz elementy uzbrojenia ochronnego, które pozyskano podczas prac archeologicznych prowadzonych przy wczesnopiastowskich zespołach grodowych na Ostrowie Lednickim, w Gieczu i Grzybowie.

Zespół broni drzewcowej, pochodzący zdecydowanej większości z Jeziora Lednica, to największy w Polsce zbiór tego rodzaju broni pochodzący z jednego miejsca, co przy dużej różnorodności typów daje podstawy do szerszych studiów. Okazy broni drzewcowej poddano analizie typologicznej oraz szeregowi badań specjalistycznych (analiza drewna, cykl badań metaloznawczych, zdjęcia rentgenograficzne). Drugim typem opracowanego uzbrojenia jest uzbrojenie ochronne. Składają się na nie: jedyny zachowany na ziemiach polskich hełm typu normańskiego z Jeziora Lednica oraz niezwykle rzadki szyszak typu wielkopolskiego z Giecza (ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Poznaniu), kolczugi: cała pochodząca z Lednicy oraz liczne drobne fragmenty tego typu pancerzy z grodzisk, osad i cmentarzysk z okresu początków państwa polskiego. Uzupełnieniem analizy formalnej tego typu uzbrojenia są badania metaloznawcze i zdjęcia rentgenograficzne, które wzbogacają wiedzę na temat technologii stosowanych w okresie średniowiecza przy produkcji uzbrojenia.

Efektem przeprowadzonych badań jest publikacja, która poprzez prezentację militariów ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy ma promować miejsca związane z początkami polskiej państwowości oraz szerzyć wiedzę o kulturze Europy średniowiecznej.

        tekst Paweł Sankiewicz

Projekt graficzny okładki – Wojciech Kujawa.