W tegoroczne Europejskie Dni Ptaków (ang. EuroBirdwatch) włączyło się również Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy przy współpracy z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego. W dniu 4 października 2019 r. w godz. 10.00-14.00 na Ostrowie Lednickim, odbędą się warsztaty z obrączkowania ptaków, prelekcje i obserwacje ptaków na zbiorniku.
Głównym celem, jaki przyświeca akcji jest zwrócenie uwagi na potrzebę ratowania ptaków wędrownych, ich obszarów lęgowych oraz miejsc postoju podczas migracji. Wydarzenie organizowane jest od 1993 roku cyklicznie. W tym roku odbędzie się po raz 26. Nasz pomysł na wydarzenie z okazji Europejskich Dni Ptaków to zorganizowanie warsztatów z obrączkowania ptaków oraz prelekcji i dla uczniów szkoły podstawowej.
Najczęściej stosowane są metalowe obrączki najlepiej zakładać je ze stali nierdzewnej, ponieważ są wówczas trwałe i niezniszczalne. Na ich powierzchni wytłoczony jest adres centrali obrączkowania i niepowtarzalny numer. Obecnie na terenie Europy zakłada się ptakom 4 miliony obrączek rocznie, w celu skutecznej ochrony rzadkich gatunków. Badania oparte na obrączkowaniu ukazują naukowcom liczebność danego gatunku, przemieszczanie sezonowe, przeżywalność, przyczyny śmierci a nawet zasięg terytoriów lęgowych i zimowych oraz czas pobytu w miejscach żerowania podczas przerw w wędrówce.
Ptaki obrączkują ornitolodzy oraz pasjonaci o wysokich kwalifikacjach czyli wolontariusze. Wielu z nich przez dekadę obrączkuje ptaki jednego gatunku lub kilku gatunków występujących stale na tym samym terenie. Dostarczając nauce cennych danych, których nie zebraliby naukowcy ograniczani koniecznością realizowania ogólnych programów badawczych. W Polsce efektywnych „obrączkarzy” jest ponad 250 większość to amatorzy. Wymagane jest posiadanie zezwolenia, wydanego przez Krajową Centralę Obrączkowania Ptaków na podstawie pełnomocnictwa Ministerstwa Środowiska. Przykładem niech będą opracowania dotyczące przeżywalności i przyczyn i śmierci bociana białego. Wykazano w nich, że 2/3 młodych osobników ginących po opuszczeniu gniazda przed odfrunięciem na zimowiska, są to ofiary porażeń prądem albo zderzeń z przewodami elektroenergetycznymi. Stwierdzono, że roczna przeżywalność u tego gatunku wynosi w pierwszym roku życia 41% w latach kolejnych 86%.
Warsztaty, które poprowadzi specjalista na Ostrowie Lednickim mają zwrócić uwagę uczniów na zagadnienie związane z ochroną ptaków oraz nauczyć szacunku do badań naukowych. Każda obrączka niczym dowód osobisty charakteryzuje ptaka pozwalając go zidentyfikować poprzez skrócony i wytłoczony adres centrali obrączkowania oraz niepowtarzalny kod literowo-cyfrowy.
Katarzyna Renn
Ostrów Lednicki, 4.10. 2019 r., godz. 10.00-14.00
Program warsztatów:
1. Uczestniczenie w obrączkowaniu ptaków.
2. Prelekcja dotycząca biologii ptaków występujących w Lednickim Parku Krajobrazowym.
3. Obserwacja ptaków na zbiorniku.
4. Konkurs z nagrodami.
Ryc. 1. Kszyk (Gallinago gallinago) w locie (fot. Katarzyna Sierpowska)
Ryc. 2. Wąsatka (Panurus biarmicus) (fot. Bartosz Krąkowski)
Ryc. 3. Zimorodek (Alcedo atthis) (fot. Bartosz Krąkowski)
Ryc. 4. Oknówka (Delichon urbicum) (fot. Bartosz Krąkowski)
Literatura:
- Busse P., Kania W., Ożarowska A., Stępniewska K. 2012. Obrączkowanie ptaków. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych; https://docplayer.pl/5959039-Obraczkowanie-ptakow-przemyslaw-busse-wojciech-kania-agnieszka-ozarowska-katarzyna-stepniewska-fundacja-wspierania-inicjatyw-ekologicznych-2012.html
