Tegoroczne, 21 Spotkanie, stanowiło kontynuację Funeraliów Lednickich, które przez 20 lat organizowane były w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, a w tym roku miały miejsce w Instytucie Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie. Organizatorami byli Polskie Towarzystwo Antropologiczne, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy oraz Instytut Kultury Europejskiej UAM.
Kiedy w latach 90. minionego stulecia robiliśmy podsumowanie interdyscyplinarnych badań na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Dziekanowicach (badanego przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) nie myśleliśmy, że ta prezentacja wyników przerodzi się w systematyczne spotkania archeologiczno-antropologiczne znane jako Funeralia Lednickie. Nawiasem mówiąc badania wielu dyscyplin realizowane wówczas na wspomnianym cmentarzysku możliwe było dzięki grantowi NCN opiewającemu wówczas na kwotę 400 milionów zł!!! Takie czasy…
Po tej prezentacji wyników co raz częściej byliśmy namawiani do zorganizowania kolejnego spotkania. Pojawiły się sugestie o stworzeniu systematycznych spotkań archeologów i antropologów lecz o charakterze warsztatów. Spotkań gdzie z jednej strony prezentowane byłyby najnowsze badania, stosowane metody, ale też można by było przedyskutować pojawiające się w toku badań problemy. Spotkania gdzie dochodziło by do bezpośredniej dyskusji archeologów i antropologów. Przedstawicieli dwóch dyscyplin zajmujących się człowiekiem, lecz gdy jedni bardziej kładą nacisk na aspekt materialny (humanistyczny) drudzy (nie tracąc z oczu zagadnień społecznych) siłą rzeczy skupiają się bardziej na aspekcie biologicznym. Propozycje organizowania takich spotkań pojawiły się w środowisku poznańskim – archeologów skupionych wokół Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich oraz antropologów z Instytutu Antropologii UAM. Po kilku takich dyskusjach nad formułą, zakresem, tematyką, kierowanymi zaproszeniami (nie wspominając o miejscu, czasie i częstotliwości) udało się w MPPnL zorganizować Funeralia Lednickie. Dla podniesienia zainteresowania tematyką ich były pochówki atypowe spotykane w różnych okresach chronologicznych, na każdym kontynencie. Otrzymały nazwę „Czarownice”. Wiodące wykłady i prezentacje jakie się pojawiły na tym spotkaniu, a które odbyło się w schronisku na Ostrowie Lednickim, ukazały się drukiem i był to pierwszy tom całego cyklu wydawnictw „Funeralia Lednickie”.
Od tamtego momentu spotkania „funeralne” odbywały się systematycznie każdego roku. Udało się opublikować 18 tomów z 20 spotkań. W Funeraliach uczestniczyli nie tylko archeolodzy i antropolodzy ale także historycy, antropologowie kultury, etnografowie, językoznawcy, kulturoznawcy, fizycy, chemicy, biolodzy molekularni, geolodzy, palinolodzy, archeozoolodzy i przedstawiciele szeregu innych dyscyplin. W warsztatach funeralnych brali też udział goście z Ukrainy, Czech, Słowacji, Niemiec, Szwecji, Litwy, Francji, Włoch.
Do roku 2017 udało się zorganizować 20 Spotkań i opublikować materiały z 18. Po niewielkiej przerwie w 2020 roku z inicjatywy PTA a zwłaszcza Prezesa prof. dr hab. Jacka Tomczyka wracamy do Funeraliów. Plany pokrzyżowała pandemia i termin majowy (2020) przesunął się na wrzesień 2021 roku. Niewielkiej zmianie uległa też nazwa z racji miejsca i trzeciego współorganizatora, którym zostało UAM Instytut Kultury Europejskiej w Gnieźnie. Nawiązując do tradycji a jednocześnie wskazując nowe miejsce Funeralia przybrały nazwę „Funeralia Lednicko-Gnieźnieńskie”.
J. Wrzesiński
fot. Aleksandra Pudło
