Odsłonięcie basenów chrzcielnych na Ostrowie Lednickim (1988-89 r.), to jedno z najważniejszych odkryć polskiej archeologii doby post-milenijnej, bowiem to jedyne urządzenia do chrztu w Polsce znane z przypałacowego kościoła pierwszego historycznego władcy naszych ziem – księcia Mieszka I.
Wystawa U źródeł chrześcijaństwa w Polsce – baseny chrzcielne z Ostrowa Lednickiego, to próba analizy tego odkrycia oraz poszukiwania odpowiedzi na pytanie o ich przeznaczenie. To spotkanie z przeszłością oraz dawnym światem jaki funkcjonował na wyspie Ostrów Lednicki w czasach, kiedy na ziemie Polski docierało chrześcijaństwo. Ostrów Lednicki stanowił wówczas jedno z najważniejszych centrów kształtującej się monarchii Mieszka I, gdzie powstał wyjątkowej architektonicznej klasy pałac oraz przeznaczony dla tego panującego kościół. W prywatnym kościele tego władcy umieszczono 2 zagłębienia (baseny). Te zagadkowe obiekty to formy szczególne i jedyne na naszych ziemiach. Jak dotąd nie natrafiono na nie nigdzie poza lednicką wyspą. Uznano je za urządzenia przeznaczone do chrztu. Basenom oraz budowli w której je umieszczono nadano architektoniczną formę krzyża przybieraną przez baptysteria (budynki przeznaczone do ceremonii chrzcielnych), kościoły – memorie oraz mauzolea i martyriony.
Skala oraz ranga odkrytych na Ostrowie Lednickim obiektów jest przeogromna i przełamuje impas poznawczy związany z początkami chrześcijaństwa w Polsce. Odkrycie to pokazuje, że już u progu państwa oraz chrześcijaństwa Piastowie wznieśli wyszukaną sakralną budowlę w której wnętrze wbudowali urządzenia przeznaczone do chrztu. Rozmach tej realizacji czyni baseny oraz mieszczącą je kaplicę – baptysterium obiektem wyjątkowym. Wskazuje, że początki nowej religii na ziemiach Mieszka I łączą się obok grodów w Poznaniu, Gnieźnie i Gieczu również z lednicką rezydencją tego władcy. Specyficzna lokalizacja urządzeń chrzcielnych związanych z prywatnym kościołem panującego pozwala inaczej niż dotychczas spojrzeć na nie znane dotąd miejsce chrztu Mieszka I, które w świetle wyników prowadzonych na Ostrowie Lednickim badań można łączyć z tą zagadkową wyspą. Tym samym historie początków chrześcijaństwa w Polsce warto zdefiniować na nowo.
Janusz Górecki
Dostępne plansze: 0,58x70 m – 3 sztuki; 0,70x0,80 m – 27 sztuk; 1,50x0,60 m – 2 sztuki – basen składany z dwóch części.
Archiwum: