Projekt badawczy pt. Bezkręgowce żyjące na terenie Lednickiego Parku Krajobrazowego
Badania terenowe służące poznaniu wybranych grup bezkręgowców prowadzono w latach 2011-2012. W projekt zaangażowane były następujące osoby: mgr inż. Katarzyna Renn – pracownik merytoryczny Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, dr inż. Paweł Sienkiewicz z Katedry Entomologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu oraz dr Robert Rozwałka z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W wyniku opracowania zgromadzonego materiału badawczego ukazały się następujące publikację:
- Robert Rozwałka, Katarzyna Renn, Paweł Sienkiewicz pt. Pająki Araneae i kosarze Opiliones Lednickiego Parku Krajobrazowego (I), Przegląd Przyrodniczy XXV, I (2014): 42-63
- Katarzyna Renn pt. Projektowana ścieżka dydaktyczna ,, Bezkręgowce Wielkopolskiego Parku Etnograficznego”, Studia Lednickie XIII (2014), Dziekanowice-Lednica
- Robert Rozwałka, Tomasz Rutkowski, Paweł Sienkiewicz, Katarzyna Renn, pt. Occurrence of Talavera aperta (Miller, 1971) (Araneae: Salticidae) in Poland, BIOLOGICAL LETT. 2015, 52(1-2):3-9.
Dalsze publikacje znajdują się w przygotowaniu.
W ramach współpracy przy projekcie w 2012 roku zrealizowana została praca magisterska Pani mgr inż. Sławomiry Turowskiej nt. ,,Zróżnicowanie zgrupowań chrząszczy z rodziny biegaczowatych (Coleoptera, Carabidae) w ekosystemach Lednickiego Parku Krajobrazowego”. Praca została wykonana pod kierunkiem dr. inż. Pawła Sienkiewicza.
Analiza materiału badawczego dostarczyła informacji o występowaniu 77 gatunków biegaczowatych (Carabidae L.). Stwierdzono, iż dużą różnorodnością biologiczną wykazały się siedliska przy zbiornikach wodnych (grąd – 42 gatunki, zadrzewienia śródpolne koło miejscowości Zakrzewo – 35 gatunki, szuwary na wyspie Ostrów Lednicki – 33 gatunki).
Wyniki badań częściowo uwzględniono przy opracowaniu Ścieżki Edukacji Ekologicznej w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, którą w 2015 roku opracowali Zbigniew Celka i Katarzyna Renn. Ścieżkę zatytułowano: „Bezkręgowce i rośliny w Wielkopolskim Parku Etnograficznym. Ścieżka edukacji ekologicznej w Wielkopolskim Parku Etnograficznym w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy”.
Opis badań i wnioski
W 2011 r. na terenie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy (Ostrów Lednicki, ,,Mały Skansen”, Wielkopolski Park Etnograficzny) oraz Lednickiego Parku Krajobrazowego rozpoczęto badania entomologiczne i arachnologiczne. Ich celem było poznanie różnorodności biologicznej chrząszczy (Insecta: Coleoptera), pająków (Araneae)
i kosarzy (Opiliones) w krajobrazie rolniczym tej wyjątkowej części Wielkopolski. Badania prowadzone były nie tylko na polach uprawnych. Obejmowały również pozostałe środowiska (leśne, przyjeziorne), które można potraktować jako swoiste ostoje niegdysiejszej entomofauny, z czasów gdy rolnictwo na tym terenie nie było dominującą formą użytkowania ziemi.
W 2012 r. kontynuowano rozpoczęte badania entomologiczne w różnych ekosystemach Wielkopolskiego Parku Etnograficznego zakładając pułapki na 5 stanowiskach. Wyznaczono stanowiska o odmiennych cechach pod względem czynników siedliskowych oraz stopnia antropopresji. Wytypowane stanowiska to: las mieszany, murawa na skarpie, pole owsa, sad drzewek owocowych i łęgi.
W trakcie badań stwierdzono występowanie na terenie Lednickiego Parku Krajobrazowego kilku gatunków chrząszczy z rodziny biegaczowatych (Coeloptera: Carabidae) zaliczanych do zagrożonych wyginięciem lub ogólnie rzadko spotykanych w kraju. Były to: Carabus convexus F, Harpalus xanthopus Schaub., Oodes helopioides (F) oraz
Agonum lugens (Dufts.). Niewątpliwie do walorów przyrodniczych omawianego terenu należały gatunki prawnie chronione z rodzaju Carabus spp., Calosoma inquisitor L.
Prowadzone badania nad pająkami i kosarzami bytującymi na terenie skansenu wykazały obecność 111 gatunków pająków i 7 gatunków kosarzy. Wykazano stanowisko rzadkiego w Europie przedstawiciela Salticidae - Talavera aperta oraz stanowiska gatunków rzadkich lub zagrożonych w Polsce: Mecynargus foveatus, Agyneta fuscipalpa, Silometopus foveatus, Agyneta fuscipalpa, Silometopus reussi, Styloctetor stativus, Drassyllus lutetianus, Drassyllus praeficus, Zelotes electus, Ozyptila claveata, O. scabricula. Obecność tych gatunków wskazuje, że środowisko przyrodnicze Lednickiego Parku Krajobrazowego jest dość dobrze zachowane, a sam park stanowi ostoję dla wielu cennych gatunków fauny.
tekst K. Renn, P. Sienkiewicz
Gromadnie zimujące w kłodzie spróchniałego drzewa biegacze granulowane - Carabus granulatus L.
fot. M.Miłkowski
Dzikie gęsi na jeziorze Lednica
